Сот Бариев, Қызбикенов және Бибітовті ҚК-нің аса ірі көлемдегі алаяқтық (190-баптың 4-бөлігінің 2-тармағы) және құжаттарды қолдан жасау (385-бабының 2-бөлігі) бойынша айыпты деп тапты. Бұл туралы Жоғарғы соттың баспасөз қызметі мәлім етті.
Бариев 8 жылға, Қызбикенов 7 жылға, Бибітов 6 жыл 6 айға бас бостандығынан айырылды.
Апелляциялық сатының қаулысымен сот үкімі өзгертіліп, Бибітовтың әрекеті ірі көлемдегі алаяқтық (ҚК-нің 190-баптың 3-бөлігінің 1-тармағы) деп танылып, оған 3 жыл 6 айға шартты түрде бас бостандығынан айыру жазасы тағайындалды.
Кассациялық наразылықта прокурор сот актілерін өзгертуді, сотталғандардың әрекетін Қылмыстық кодекстің 196-бабының 3-бөлігінің 1) 2) тармақтарымен (қылмыстық жолмен алынғаны белгілі мүлікті өткізу), бас бостандығын шектеу түріндегі жаза тағайындау, рақымшылық қолдану және жазалардан босатуды сұрады. Сондай-ақ, қылмыс эпизодтарының бір бөлігіне азаматтық талап қоюға қатысты да мәселе көтерілді.
Бариев өтінішхатында өзінің әрекетін ҚК-нің 196-бабының 3-бөлігінің 1) 2) тармақтарымен қайта саралауды, ал Бибітовтың адвокаты оны ақтауды сұраған.
Сот алқасы істі зерделей келе, қылмыс жасағаны үшін сотталғандардың кінәсі дәлелденіп, әрекеттері дұрыс сараланған деген қорытындыға келді.
Бариевтің шығу тегі күмәнді, яғни кепілге салынған, іздеудегі, құжатсыз және т.б. көлік құралдарын Ресей Федерациясының аумағындағы интернет-ресурстар арқылы тапқаны анықталды. Қызбикенов Бариевке таныстарының жеке куәліктерінің көшірмелерін берген. Соңғысы бұл деректерді көлік құралдарына жалған құқық белгілейтін құжаттарды жасаған басқа тұлғаларға жіберген.
Одан кейін Бариев пен Қызбикенов өздерінің таныстары арқылы заңсыз тіркелген көліктерді Қазақстан аумағына әкеліп, сол жерде өткізген.
Нәтижесінде қаражат ұрланып, зардап шеккендерге шығын келтірілді. Осыған ұқсас схема бойынша сотталушылар Бибітовпен бірге тағы бір жәбірленушінің ақшасын жымқырған.
Жоғарыда көрсетілген мән-жайлар жәбірленушілердің, куәлардың айғақтарымен, көлік құралдарын сату-сатып алу шартымен, сот-қолжазба сараптамасының хаттамаларымен және басқа да дәлелдемелермен расталады.
РФ Ішкі істер министрлігінің жауабына сәйкес, сотталғандар сатқан көліктер 2021 жылдан бері іздеуде болған.
РФ ІІМ-нің ИСOD ақпараттық базасындағы құқық белгілейтін құжаттарда көрсетілген көлік құралдарын сатушылар – РФ-ның азаматтары туралы мәліметтерді қамтымайды.
Сатып алушылар көрсеткен – ҚР-ның азаматтары сатып алу-сату шарттарын жасасу кезеңінде елден Ресей Федерациясына кетпеген.
Сараптамалар көрсеткендей, бұл тұлғалардың атынан қолдар қойылмаған.
Жоғарғы Соттың «Алаяқтық туралы істер бойынша сот практикасы туралы» нормативтік қаулысының 2-тармағына сәйкес, алдау бөтен мүлікті жымқыру немесе бөтеннің мүлкіне құқықты иемдену мақсатында алаяқтық жасау тәсілі болып табылады.
Алдау меншiк иесi немесе өзге тұлға мүлiктiң кiнәлi адамның және (немесе) басқа адамдардың меншiгiне өтуiнiң заңдылығы туралы кінәлінің қасақана жалған, шындыққа жанаспайтын мәліметтерді хабарлау немесе мүліктің иесіне немесе иесіне хабарлануы тиіс шынайы фактілерді жасыру арқылы мүліктің меншік иесін немесе басқа иесін қасақана жаңылыстыруы мүмкін.
Сотталғандар көлік құралдарын жалған құжаттар негізінде заңдастыру және оларды айналымға енгізу олармен жасалған кез келген азаматтық-құқықтық мәмілелерді жарамсыз деп тануға және тиісінше көлік құралдарын кейіннен айналымнан алып қоюға, яғни соңғы «иелеріне»материалдық залал келтіруге әкеп соғатынын түсінді, сондықтан олардың әрекеттері алдау арқылы ұрлық ретінде негізді түрде сараланады.
Сотталушылардың жалған құжаттарды пайдалана отырып, көлік құралдарын тіркеп, адал сатып алушыларды адастырып, алдау фактісін жүзеге асырғандығы анықталды. Бұл алдау адамдардың шексіз шеңберіне тарады.
Сотталғандар үшінші тұлғалардың атынан автокөліктерді сатып, қаражат алу арқылы пайдакүнемдік мақсатты көздеген.19311:00
Қылмыстық заңның 196-бабы бойынша сатып алынған мүліктің қылмыстық сипаты туралы білетін адамдарға ғана жауаптылық квалификацияланған. Бұл жағдайда сотталғандардың сату ниеті дәлелденген жоқ, мүліктің қылмыстық жолмен алынғаны анық.
Сондай-ақ сотталғандардың кінәсі жасырын тергеу әрекеттерінің материалдарымен, атап айтқанда: Бариев пен Бибітовтің, Қызбикеновтің және басқа адамның әңгімелерімен расталды.
Бұл ретте алқа қылмыс эпизодтарының бірі бойынша азаматтық талап қоюға қатысты сот актілерін өзгерту негіздерін белгіледі.
Сот бұл эпизодтағы материалдық шығынБариев және басқа да тұлғалардың заңсызәрекеттері нәтижесінде келтірілгенін анықтады. Бұған Қызбикеновтың қатысы жоқ.
Алайда, алқаның Бариевтен келтірілген шығынды толығымен өндіріп алуға құқығы жоқ, себебі, сот актілерін қараудың бір жылдық мерзімінен бастап, сот актілерін қайта қарау үшін сотталғанның жағдайының нашарлау жағының мерзімі өткен.
Мұндай жағдайда Жоғарғы Сот Бариев пен Қызбикеновтен материалдық шығын сомасын бірлесіп өндірудің күшін жойып, жәбірленушінің азаматтық сот ісін жүргізу тәртібімен талапты қанағаттандыру құқығын мойындады.
Қалған сот актілері өзгеріссіз қалдырылды.
