Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында Ұлттық экономика министрлігі 2024 жылдың қаңтар айынан бастап бөлшек салық режимін қолдану үшін қызмет түрлерінің тізбесін қосымша 174 ЭҚЖЖ-ға (жалпы 364 қызмет түрі) кеңейтті. Бұл жұмысқа әдіснамалық сүйемелдеу мен талдау жүргізу, сондай-ақ тиісті тәсілдерді әзірлеу үшін қажетті деректерді ұсыну бөлігіндегі Қаржы министрлігінің өкілдері белсенді қатысты.
Аталмыш режимнің тартымдылығы: режимді қолданудың мерзімсіздігі және еріктілігі; табыс салығының төмен мөлшерлемесі; осы режимдегі бизнес субъектілері ҚҚС және әлеуметтік салық төлеушілері болып табылмайды; әртүрлі қалаларда қызмет жүргізу мүмкіндігі (экстерриториалдылық); табыс бойынша шектің жоғары деңгейі, тиісінше, бизнесті бөлшектеуге және ҚҚС бойынша есепке қою үшін шектен асып кетуден қорқу қажеттілігінің болмауы; табыс салығын есептеу кезінде бизнес субъектісі өзінің жалдамалы жұмыскерлері бойынша еңбекке ақы төлеу қорынан (ЕТҚ) сомасын толық көлемде шегерімге жатқызады; жалдамалы қызметкерлердің ЕТҚ бірыңғай төлемді қолдану және жүктемені төмендету құқығы; міндеттемелерді орындаудың қарапайымдылығы; осы режимді тауарларды сатумен, өндірумен, өңдеумен, белгілі бір қызметтерді ұсыну саласымен айналысатын бизнес субъектілерінің кең ауқымына қолдану мүмкіндігі.
Бөлшек салық режимін қолдану ерікті болып табылады. Бөлшек салық режимін мынадай критерийлерге сәйкес келетін бизнес субъектілері қолдануға құқылы: орташа тізімдік саны 200 адамнан аспайтын; жылдық табысы 600 мың АЕК (2,2 млрд теңге) аспайтын.
Бұл режимді қолдану мерзімсіз. Осы режимдегі бизнес субъектілері ҚҚС және әлеуметтік салық төлеушілер болып табылмайды. Осы режимді қолдана отырып сіз әртүрлі елді мекендерде қызмет жүргізе аласыз (экстерриториалдылық қағидасы).
Табыс бойынша 2,2 млрд теңге мөлшеріндегі шектің жоғары деңгейі (2024 жылы) бизнесті бір соңғы меншік иесінің қолында шоғырландыруға ынталандыру болып табылады. Тиісінше, бизнесті бөлшектеу мен ҚҚС бойынша есепке қою үшін шектен асып кетуден қорқу қажеттілігі жоқ.
Режимдегі табыс салығының мөлшерлемесі тауарларды сатудан, жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден алынған табыстар бойынша 4% мөлшерінде қойылған: қарапайым азаматтарға (В2С/жеке тұлғалар – тұтынушылар); табыс салығын есептеу кезінде осы шығыстарды шегерімге жатқызбайтын бизнес субъектілеріне (В2В);
Сонымен қатар, жергілікті өкілетті органдарға (маслихаттарға) бұл мөлшерлемені 4%-тен 2%-ке дейін төмендету құқығы заңнамалық түрде берілген.
Өз кезегінде, осы табыс салығын есептеу кезінде шығыстарды шегерімге жатқызатын бизнес субъектілеріне тауарларды сатудан, жұмыстарды орындаудан, қызметтер көрсетуден алынған кірістер бойынша салық мөлшерлемесі 8% құрайды. Бұл ретте мұндай кірістер бойынша маслихаттардың көрсетілген салық мөлшерлемесін төмендетуге құқығы жоқ.
Аталмыш режимді қолдану бизнес субъектілері мен қызметкерлердің арасындағы еңбек қатынастарды заңдастырудың ынталандырушы әдісі болып табылады. Өйткені жалдамалы қызметкерлердің ЕТҚ бойынша шығыстарының барлық сомасы табыс салығын есептеу кезінде бизнес субъектісімен шегерімге жатқызылады.
Сонымен қатар, ЕТҚ бірыңғай төлем төлеу мүмкіндігі берілді. Яғни, осы режимді қолданатын микро және шағын кәсіпкерлік субъектілері үшін жалақы салықтары мен төлемдері қолданыстағы 36% (жалпы белгіленген режим) мөлшеріндегі жүктеменің орнына 21,5% (2024 жылы) құрайды.
2024 жылдың қаңтар айынан бастап бизнес субъектілері ҚР Үкіметінің 2023 жылғы 29 желтоқсандағы №1240 қаулысымен бекітілген қызмет түрлерінің Тізбесіне сәйкес қосымша қосылған 174 қызмет түрлерінің ЭҚЖЖ-сы бойынша осы режимге көшуге құқылы.
Негізгі жаңа қызмет түрлері: өңдеу өнеркәсібі (өндіріс пен өңдеудің әртүрлі түрлері, жөндеу және техникалық қызмет көрсету); ауыл, орман және балық шаруашылығы (гүл өсіру, жануарлардың басқа түрлерін өсіру, аң аулау және аулау); шығармашылық индустрия (кино, бейне контент, телевизиялық бағдарламалар, дыбыс жазу және музыкалық шығармалар шығару); сумен жабдықтау, қалдықтарды жинау, өңдеу және жою жөніндегі қызмет, ластануды жою жөніндегі қызмет (қауіпті емес қалдықтарды жинау және қауіпті емес қалдықтар үшін қайта өңдеу орындарына қалдықтарды тасымалдау жөніндегі құралдардың қызметі); қызметтердің басқа түрлері (түрік моншаларының, сауналар мен бу бөлмелерінің, солярилердің, дене салмағын және дене пішінін түзетуге арналған салондардың, массаж салондарының және т. б. қызметі).
Сонымен қатар, 2023 жылдан бастап осы режимді келесі салаларда негізгі қызмет түрлерімен (ЭҚЖЖ 190 түрі) айналысатын бизнес субъектілері қолдануға құқылы: құрылыс; сауда; білім беру; ақпарат және байланыс, кәсіби, ғылыми және техникалық қызмет; әкімшілік және көмекші қызмет көрсету (терезелерді, каминдерді, түтін мұржаларын, пештерді, пештерді, қоқыс жағатын пештерді, қазандықтарды, желдеткіш құбырларды, сору құрылғыларын тазалау сияқты үй-жайлардың ішінде мамандандырылған тазалау және жинау жөніндегі қызмет); денсаулық сақтау және халыққа әлеуметтік қызмет көрсету (стоматологиялық қызмет); ойын сауық өнері және демалыс; үй қызметшісін жалдайтын үй шаруашылықтарының қызметі; өз тұтынуы үшін тауарлар мен қызметтерді өндіру жөніндегі үй шаруашылықтарының қызметі; көлік және қойма қызметі (автобустармен, троллейбустармен тасымалдау, почта және курьерлік қызмет).
Бүгінгі таңда бөлшек салық режимін қолдануға арналған қызмет түрлерінің Тізімі ЭҚЖЖ 364 түрінен тұрады. Сонымен қатар, қазіргі уақытта Ұлттық экономика министрлігі бөлшек салық режимін қолдану үшін қызмет түрлерінің тізбесін одан әрі кеңейту бойынша өз жұмысын жалғастыруда.
Бұл инновациялар кәсіпкерлік белсенділікке оң әсер етеді, салық және әкімшілік жүктемені азайтады, сондай-ақ бизнесті ірілендіруге әрі нығайтуға ықпал етеді.
